Kancelaria Prezydenta poinformowała, że Prezydent Andrzej Duda zatwierdził ustawę z dnia 13 lipca 2023 r. dotyczącą modyfikacji przepisów o ochronie zabytków i opiece nad nimi. Głównym celem tej ustawy jest wprowadzenie nowych przepisów oraz zmiana istniejących regulacji, które mają regulować amatorskie poszukiwania zabytków.
Zgodnie z nowelizacją, osoby pełnoletnie mogą prowadzić poszukiwania ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych za pomocą urządzeń elektronicznych lub technicznych, pod warunkiem posiadania zgody właściciela nieruchomości i posiadacza nieruchomości oraz zgłoszenia poszukiwań do rejestru poszukiwań za pomocą aplikacji mobilnej dostępnej od ministra do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Ustawa zabrania poszukiwań na obszarze zabytków wpisanych do rejestru, parków kulturowych, cmentarzy i innych miejsc o znaczeniu historycznym. Naruszenie tych przepisów podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat.
Ustawa wejdzie w życie 1 maja 2024 roku. Proponowane zmiany mają na celu uproszczenie procedur wojewódzkich urzędów ochrony zabytków, udzielanie dotacji celowych na prace konserwatorskie, oznakowanie zabytków nieruchomych oraz inne usprawnienia
Jeżeli znalazłeś zabytek zgodnie z nową ustawą z lipca 2023, jesteś zobowiązany do podjęcia następujących działań. Przede wszystkim musisz zabezpieczyć znalezisko i oznakować miejsce jego znalezienia. Następnie, niezwłocznie powinieneś zgłosić ten fakt do właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. To on będzie odpowiedzialny za dalsze postępowanie w sprawie znalezionego przedmiotu.
Ważne jest również wstrzymanie poszukiwań po znalezieniu zabytku. Ustawa nakłada na poszukiwacza obowiązek wstrzymania dalszych poszukiwań i powiadomienia konserwatora zabytków. To umożliwi odpowiednie zabezpieczenie i badanie znaleziska przez specjalistów.
Konserwator zabytków ma obowiązek w terminie 30 dni ocenić, czy znaleziony przedmiot jest faktycznie zabytkiem. Następnie, powinien poinformować zgłaszającego o wynikach oceny i podjąć dalsze działania w związku z tym znaleziskiem.
Samo posiadanie wykrywacza metalu jest w Polsce całkowicie legalne i nie wymaga żadnych zezwoleń. Jedynie jego wykorzystywanie w celach poszukiwania zbytków jest ograniczone prawnie.
Aktualnie w Polsce obowiązuje wymóg posiadania pozwolenia na korzystanie z wykrywacza metalu w celu poszukiwania zabytków. Zgodnie z ustawą o zabytkach amatorskie poszukiwania zabytków są regulowane i wymagają zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków. Jeśli masz zamiar korzystać z wykrywacza metalu, powinieneś skonsultować się z lokalnym wojewódzkim konserwatorem zabytków w celu uzyskania odpowiednich informacji i pozwolenia.
Nie jest wymagane pozwolenie na poszukiwania wykrywaczem metali od 1 maja 2024 r, ale istnieją inne ograniczenia: zgłoszenie poszukiwań do rejestru poszukiwań za pomocą aplikacji oraz zakaz prowadzenia poszukiwań w miejscach (wraz z otoczeniem) takich jak:
Pobierz wzór na "Pozwolenie na poszukiwania wykrywaczem metali" w PDF pozwolenie-na-poszukiwania-wykrywaczem-metali.pdf.